Tofany

Tofana di Roses 3225 m n.p.m.

Ferrata Giovanni Lipella jest uznana za jedną z najpiękniejszych dróg w Dolomitach (chociaż moim zdaniem Dibona i Lavaredo o wiele ładniejsze).

Ferrata została przez nas wybrana ze względu na to, że poprowadzony tu jest jeden z najdłuższych szlaków poręczowych w Dolomitach. Decydując się na ten szlak należy mieć świadomość, że często ostatnie metry granią należy pokonać po dość śliskim, roztopionym śniegu i warto mieć raki (nie wiem, czy tak jest co roku, ale w drugiej połowie lipca w 2014 śniegu było bardzo dużo). Ferrata ze względu na swoją długość; pionowe ściany w sporej ekspozycji; zmienne warunki; możliwość zgubienia na wierzchołku (zła widoczność plus oznakowanie ukryte pod śniegiem utrudnia znalezienie prostego zejścia) oraz śnieg na szczycie oceniona jako trudna.

Przebieg trasy:  zaczyna się od schroniska Dibona 2083m n.p.m., do którego można dojechać samochodem. W ciągu jednej godziny drogą 404 docieramy do wykutej w skale sztolni- Galeria Castelletto (niezbędna czołówka, droga tunelem trwa około 30min). Następnie droga wiedzie ciągiem półek skalnych przez które często spływa woda, a w drugiej części pnie się bardzo stromo do góry w stronę szczytu (ferratą idzie się około 2,5h). Najbardziej znanym fragmentem jest wspinaczka przez tzw. Amfiteatr Tofany di Rozes, który jest wymagający technicznie oraz wymaga odporności na ekspozycję (ale nie jest to większe wyzwanie niż Orla Perć). W przypadku załamania pogody, bądź rezygnacji ze zdobywania szczytu, można wybrać szybkie przejście do schroniska Cantore- w miejscu Tre Dita (2694 m n.p.m.) omija się wierzchołek mniej więcej w 2/3 długości ferraty. Zejście ze szczytu do schroniska Cantore trwa około 1,5h oraz kolejne 40min trasą 403 do Rif. Dibona.

Przykładowa mapa:

Tofana di Mezzo 3241 m n.p.m.

Przejście dwoma ferratami na szczyt stanowi dość ambitny cel i jest ocenione jako bardzo trudne (moim zdaniem opisy przesadzają).

Ferrata Giuseppe Olivieri na Punta Anna

Ferrata bardziej wymagająca od wcześniej opisanych, z nagromadzeniem odcinków pionowych ścian w terenie eksponowanym. Ferrata prowadzi na szczyt Punta Anna (2731 m n.p.m.) i jest to pierwszy etap drogi (czas przejścia 1,5h, możliwość zejścia do doliny) na szczyt Tofany; wspinaczkę kontynuuje się podobnie wymagającą ferratą Aglio (1,5h).

Najsłynniejszym fragmentem poręczówki Gianni Aglio jest przetrawersowanie pionowej, wręcz przewieszonej ściany w ogromnej ekspozycji. Jest tu niewiele miejsca na postawienie stopy, ale dobrze naciągnięta stalówka zapewnia komfortowe przejście. W wyższych partiach można napotkać pola śniegowe, jednak nie powinny one stanowić większych problemów.

Przebieg trasy: start podobnie jak na Tofanę di Rozes, od schroniska Dibona (2083 m.), przez Rif. Pomedes 2303 m n.p.m. (trasa 421), z którego w zasadzie od razu zaczyna się ferrata Giuseppe Olivieri. Ferrata Olivieri płynnie przechodzi w Aglio. Ze szczytu Tofany di Mezzo można zjechać kolejką do stacji pośredniej, do schroniska Ra Valles (2470 m n.p.m.) i stąd ferratą Sentiero Olivieri (1h) powrót do Rif. Dibona. Jeżeli naszym celem jest jedynie via ferrata Giuseppe Olivieri to cała wyprawa ze schroniska Pomedes tam i z powrotem nie powinna zająć więcej niż 3-4 godziny. Z kolei zdobycie Tofany w przewodnikach jest opisane jako bardzo długa wyprawa i zajmuje cały dzień. Ja w związku z tym, że na trasie byłem zupełnie sam (nienajlepsza pogoda) i miałem ograniczony czas to całość zajęła mi poniżej 5 godzin.

Przykładowa mapa:

Ferrata Strada degli Alpini

Poniżej filmik z ferraty połączony z drogą na Monte Paterno

Ferrata, na którą wybraliśmy się zupełnie przypadkiem. Przejście tej trasy zajmuje około 3 godzin (cała trasa łącznie z przejściem doliny), znajduje się blisko znanych Tofan i jest idealnym pomysłem na pochmurny, deszczowy dzień (ogromną zaletą jest łatwa dostępność). Ferrata miejscami ze sporą ekspozycją, należy do średnio trudnych, gdzie silne ręce są dodakowym atutem. Po przejściu skalnych półek ubezpieczonych poręczówką zaczyna się łagodny fragment, który trawersuje masyw piramidy Col dei Bos (2559m). W dół schodzi się prostą ścieżką w kierunku doliny pomiędzy Col dei Bos i Torri del Falzarego, żeby znowu znaleźć się w okolicach ruin.

Przebieg trasy – parking naprzeciwko schroniska Col Gallina.  Z parkingu półgodzinny spacer drogą numer 423, z której należy odbić w okolicach ruin. Z tego miejsca od razu po pionowych skałach zaczyna się ferrata; jest to też miejsce, do którego się wraca po zrobieniu pętli.

Dokładna trasa tej ferraty (powiększ):

Plus dwa linki z informacjami:
http://www.ladinia.it/it/tours/escursione/155-ferrata-degli-alpini-col-dei-bos
http://escursionismo360.blogspot.com/2014/08/col-dei-bos-ferrata-degli-alpini-eea.html